భారత్ ప్రపంచంలో వేగంగా ఎదుగుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థల్లో ఒకటిగా గుర్తింపు పొందింది. కానీ ప్రస్తుతం రూపాయి విలువ ఆఫ్గనిస్తాన్ కరెన్సీ అయిన ఆఫ్గానీ కంటే తక్కువగా ఉండటం సోషల్ మీడియాలో పెద్ద చర్చగా మారింది. యుద్ధాలు, రాజకీయ అశాంతి, పేదరికం వంటి సమస్యలతో సతమతమవుతున్న ఆఫ్గాన్ కరెన్సీ రూపాయి కంటే బలంగా ఉండటం ఆశ్చర్యం కలిగిస్తోంది.

తాజా లెక్కల ప్రకారం, ఒక లక్ష ఆఫ్గాన్ కరెన్సీ విలువ దాదాపు ₹1.34 లక్షల భారత రూపాయల సమానం. తాలిబన్ల పాలనలో ఉన్న ఈ దేశం ఆర్థికంగా వెనుకబడినా, కరెన్సీ మాత్రం బలంగా కొనసాగుతోంది. ఇది ఎలా సాధ్యమైందనే ప్రశ్నకు ఆర్థిక నిపుణులు ఆసక్తికరమైన సమాధానాలు చెబుతున్నారు.

ఆఫ్గాన్ కరెన్సీ బలానికి ముఖ్య కారణాలు

2021లో తాలిబన్లు అధికారం చేపట్టిన తర్వాత ఆ దేశం అమెరికా డాలర్లు, పాకిస్థాన్ రూపాయిని వినియోగించడం నిషేధించింది. దీంతో విదేశీ కరెన్సీ డిమాండ్ ఒక్కసారిగా పడిపోయింది. ప్రస్తుతం దేశంలో దాదాపు అన్ని లావాదేవీలు ఆఫ్గానీ కరెన్సీలోనే జరుగుతున్నాయి.

అదనంగా, తాలిబన్ ప్రభుత్వం దిగుమతులపై కఠిన నియంత్రణలు, విదేశీ కరెన్సీ చెలామణిపై కట్టడి విధించడం వల్ల దేశంలో డబ్బు చలామణి పరిమితమైంది. దీని ప్రభావంగా ఆఫ్గాన్ కరెన్సీ విలువ స్థిరంగా మారింది. దిగుమతులు తగ్గడంతో డాలర్లపై ఆధారపడాల్సిన అవసరం కూడా తగ్గిపోయింది.

అయితే, కరెన్సీ బలంగానే ఉన్నప్పటికీ పేదరికం, నిరుద్యోగం, పరిశ్రమల లోపం, ఆర్థిక వృద్ధి మందగింపు వంటి సమస్యలు ఆఫ్గనిస్తాన్‌ను ఇంకా వెంటాడుతూనే ఉన్నాయి.

భారత్ రూపాయి ఎందుకు బలహీనంగా ఉంది?

భారత్ ఒక పెద్ద, గ్లోబల్‌గా అనుసంధానమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ. అంతర్జాతీయ మార్కెట్లు, దిగుమతులు, చమురు ధరలు, డాలర్ రేటు వంటి అంశాలు రూపాయి విలువపై నేరుగా ప్రభావం చూపుతాయి. కానీ ఆఫ్గనిస్తాన్ ప్రపంచ మార్కెట్‌లకు దూరంగా ఉండటం, అంతర్జాతీయ చెలామణి తక్కువగా ఉండటం వల్ల దాని కరెన్సీ బాహ్య ఒత్తిడికి గురి కావడం తక్కువగా ఉంది.

నిపుణుల మాటల్లో చెప్పాలంటే — “భారత రూపాయి గ్లోబల్ ఎకానమీకి దగ్గరగా ఉంది, కానీ ఆఫ్గానీ కరెన్సీ ఒంటరితనంలో బలంగా కనిపిస్తోంది.”

మొత్తానికి, ఆఫ్గాన్ కరెన్సీ బలం ఆ దేశ ఆర్థిక ఆరోగ్యాన్ని సూచించదు. కానీ ఆ దేశం అమలు చేస్తున్న కఠిన కరెన్సీ నియంత్రణలు దాని విలువను నిలబెట్టాయి. మరోవైపు, భారత్ ప్రపంచ మార్కెట్లలో కీలక పాత్ర పోషించటం వల్ల రూపాయి విలువ ఎప్పటికప్పుడు అంతర్జాతీయ మార్పుల ప్రభావానికి లోనవుతోంది.