భారత్‌, అమెరికా మధ్య సుంకాల వివాదం కొనసాగుతున్నప్పటికీ, రక్షణ రంగంలో రెండు దేశాల సహకారం ముందుకు సాగుతోంది. హిందూస్తాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్‌ (HAL) ప్రతినిధి బృందం ఈ నెలలో అమెరికా పర్యటనకు వెళ్లనుంది. అక్కడ GE F414-INS6 ఇంజిన్‌ల ఉమ్మడి ఉత్పత్తిపై ఐదవ దఫా చర్చలు జరుగనున్నాయి.

తేజస్‌ Mk-2, AMCA కోసం కొత్త ఇంజిన్లు

ఈ ఇంజిన్‌లు ముఖ్యంగా తేజస్ Mk-2 మరియు AMCA మొదటి దశ యుద్ధ విమానాల కోసం ఉపయోగించబడతాయి. HAL వర్గాల సమాచారం ప్రకారం, ప్రస్తుతం చర్చలు సాంకేతిక సహకారంపైనే జరుగుతున్నాయి. ధరపై చర్చలు తరువాత దశలో జరుగుతాయి. ఈ ఒప్పందం కింద సుమారు 80 శాతం టెక్నాలజీ బదిలీ ఉంటుంది. అయితే ఇది డిజైన్‌, అభివృద్ధికి కాకుండా ఉత్పత్తి ప్రక్రియకే పరిమితం అవుతుందని స్పష్టంచేశారు.

ఇక కొత్త 120 kN శక్తివంతమైన ఇంజిన్ రూపకల్పన, అభివృద్ధి కోసం భారత్‌ ఫ్రాన్స్‌కు చెందిన సఫ్రాన్ కంపెనీతో కలిసి పనిచేయనుంది. ఇది AMCA రెండో దశకు శక్తినిస్తుంది.

ఉమ్మడి ఉత్పత్తి ఒప్పందం వచ్చే ఏడాది

ఈ ప్రాజెక్ట్ చర్చల్లో జనరల్ ఎలక్ట్రిక్ మరియు యుఎస్ స్టేట్ డిపార్ట్‌మెంట్ అధికారులు కూడా పాల్గొంటున్నారు. HAL వర్గాల అంచనా ప్రకారం, F-414 ఇంజిన్‌ల ఉమ్మడి ఉత్పత్తికి సంబంధించి తుది ఒప్పందం వచ్చే ఏడాది సంతకం అవుతుంది. HAL వద్ద ఇప్పటికే 10 ఇంజిన్‌లు ఉన్నప్పటికీ, కొన్ని డిజైన్‌, సర్టిఫికేషన్ సమస్యల కారణంగా ఉత్పత్తి ఆలస్యం అయ్యింది.

తేజస్‌ Mk-2 ప్రణాళిక

• పరిమిత ఉత్పత్తి – వచ్చే ఏడాది ప్రారంభం అవుతుంది.

• మొదటి విమానం – 2027లో ఎగరనుంది.

• ట్రయల్ & సర్టిఫికేషన్ – దాదాపు మూడు సంవత్సరాలు పడుతుంది.

• ఆపరేషన్‌లో ప్రవేశం – భారత వైమానిక దళం 2031 నుంచి తేజస్‌ Mk-2ను వినియోగంలోకి తీసుకురానుంది.

తేజస్‌ Mk-2 అనేది HAL మరియు ఏరోనాటికల్ డెవలప్‌మెంట్ ఏజెన్సీ కలిసి అభివృద్ధి చేస్తున్న అధునాతన 4.5 తరం సింగిల్‌ ఇంజిన్ మల్టీరోల్ కంబాట్ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్. ఇది ప్రస్తుతం ఉన్న మిరాజ్ 2000, జాగ్వార్, MiG-29 వంటి యుద్ధవిమానాలకు ప్రత్యామ్నాయంగా రానుంది.