జమ్మూ కశ్మీర్‌లో పహల్గాంలో ఉగ్రవాదులు జరిపిన దాడి అనంతరం, భారత్ పాకిస్తాన్‌తో సంబంధిత కొన్ని కీలక నిర్ణయాలు తీసుకుంది. ఇందులో భాగంగా దౌత్య సంబంధాలపై పునఃపరిశీలన, సరిహద్దు పరిపాలన కఠినతరం, ముఖ్యంగా సింధు జలాల ఒప్పందాన్ని తాత్కాలికంగా నిలిపివేయడం వంటి చర్యలు చేపట్టింది.ఇందుకు ప్రతిస్పందనగా పాకిస్తాన్ సైతం భారత్ గగనతలాన్ని ఇకపై వాడనివ్వబోమని ప్రకటించింది. అంతేకాదు, 1972లో జరిగిన సిమ్లా ఒప్పందాన్ని రద్దు చేస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. ఇది భారతదేశంతో ఉన్న శాంతియుత చర్చలకు కీలక మైలు రాయి.

పాకిస్తానీ జర్నలిస్ట్ హమీద్ మీర్ వ్యాఖ్యల ప్రకారం, ఒకవేళ భారత్ ప్రపంచ బ్యాంకు మధ్యవర్తిత్వంతో జరిగిన సింధు ఒప్పందాన్ని పక్కన పెట్టితే, పాకిస్తాన్ కూడా అంతర్జాతీయ జోక్యం లేని సిమ్లా ఒప్పందాన్ని తిరస్కరించే హక్కు కలిగి ఉంటుంది. అదే విధంగా పాక్ పాలిత కశ్మీర్ మాజీ సీఎం ఫరూఖ్ హైదర్ కూడా ఇదే అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేశారు.

సిమ్లా ఒప్పందం – ఇప్పటికీ అవసరమా?

1971 యుద్ధం తర్వాత భారత్-పాకిస్తాన్ మధ్య సంతకం అయిన ఈ ఒప్పందం ప్రకారం, వివాదాలను శాంతియుతంగా, ద్వైపాక్షిక చర్చల ద్వారా పరిష్కరించాలనే ఒప్పందం. కానీ పాకిస్తాన్ తరచూ దీన్ని ఉల్లంఘించడమే కాకుండా, LOC దగ్గర తరచూ కాల్పులకు పాల్పడుతోంది.జవహర్లాల్ నెహ్రూ యూనివర్సిటీకి చెందిన ప్రొఫెసర్ మహేంద్ర లామా మాట్లాడుతూ – "సింధు ఒప్పందం ఇప్పటికీ సజీవంగా ఉన్న ఒప్పందం, కానీ సిమ్లా ఒప్పందం ఇప్పటికే సమాధిలోకి వెళ్లిపోయింది" అన్నారు.

భారత్‌పై దీని ప్రభావం?

ORF విశ్లేషకుడు సుశాంత్ సరీన్ అభిప్రాయంలో – పాకిస్తాన్ సిమ్లా ఒప్పందం నుంచి వైదొలగడం భారతదేశానికి నష్టం కాదు. అసలు పాకిస్తాన్ ఎన్నడూ ఈ ఒప్పందానికి కట్టుబడి ఉండలేదు. కార్గిల్ యుద్ధం జరిగినా, తీవ్రవాదులకు సహకరించినా – ఇది ఒప్పంద ఉల్లంఘనే.

ఆర్టికల్ 370 – ఒప్పందానికి వ్యతిరేకమా?

ఈ ప్రశ్నకు సమాధానంగా ప్రొఫెసర్ లామా చెప్పారు – ఆర్టికల్ 370 భారత రాజ్యాంగంలో భాగమైన విషయం. పార్లమెంటుకు దానిని రద్దు చేసే హక్కు ఉంది. ఇది సిమ్లా ఒప్పందాన్ని ఉల్లంఘించినట్లు కాదని స్పష్టం చేశారు.

చైనా పాత్ర – ఆందోళన అవసరమా?

సింధు నది టిబెట్‌లో పుట్టింది కాబట్టి చైనా జలాలను నియంత్రించగలదన్న అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది. కానీ ప్రొఫెసర్ లామా తేల్చిచెప్పారు – చైనా బ్రహ్మపుత్ర నది విషయంలో పగటిపూట చీకటి నిర్ణయాలు తీసుకుంటే అది బంగ్లాదేశ్‌కి కూడా ఇబ్బంది కలిగిస్తుంది. అందుకే చైనా ఉగ్రదాడులపై మౌనంగా ఉన్నా, నీటి రాజకీయాల్లో పెద్దగా జోక్యం చేసే అవకాశాలు తక్కువగా ఉన్నాయి.